سدیم هیدروکسید (سود سوزآور) چیست؟
سدیم هیدروکسید (با نام انگلیسی Sodium hydroxide) بازی قوی و قلیایی است که با نامهای متفاوتی از جمله سود سوزآور، سود کاستیک (Caustic Soda) نیز شناخته میشود.
این ماده ترکیبی یونی بوده و از یونهای مثبت سدیم (Na+) و یونهای منفی هیدروکسید (OH–) تشکیل شده است. تصویر فضاپرکن سدیم هیدروکسید با فرمول شیمیایی NaOH در زیر نشان داده شده است.
تصویر فضاپرکن سدیم هیدروکسید
این ماده قلیایی دارای خواص متفاوتی بوده که از جملهی آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ویژگیهای سود سوزآور
سود سوزآور در دمای اتاق به صورت جامدهایی بیبو، سفیدرنگ و بلوری بوده که رطوبت هوا را جذب میکند. وقتی این ترکیب در آب حل یا در اثر واکنش با اسید خنثی گردد گرمای قابل توجهی تولید میکند. گرمای حاصله به حل شدن بیشتر این ماده در حلال آب یا اسید کمک میکند.
قدرت واکنشپذیری سود سوزآور
سود سوز آور با تمام اسیدهای معدنی واکنش داده و نمکهای مربوطه را تشکیل میدهد. این ماده همچنین با گازهای اسید ضعیف مانند سولفید هیدروژن (H2S)، دی اکسید گوگرد (SO2) و دی اکسید کربن (CO2) واکنش میدهد. علاوهبراین، سود سوز آور با فلزات آمفوتر (همچون Sn، Zn و Al) و اکسید آنها واکنش داده و آنیونهای پیچیدهای مانند (-)SnO2، ZnO2(-2)، AlO2 تشکیل میدهد.
سدیم هیدروکسید در حالت جامد غیرقابل احتراق بوده اما وقتی در تماس با آب قرار گرفت، گرمای زیادی تولید کرده که باعث احتراق مواد آتش گیر میشود. محلول سود سوزآور به عنوان مایعی بیرنگ ظاهر شده و متراکمتر از آب است. تصویر زیر محلول آبی سود سوز آور است.
مضرات سود سوزآور بر بافتهای بدن انسان را میتوان این طور بیان کرد که ممکن است در صورت تماس با محلول آن، پوست، چشمها و غشاهای مخاطی به شدت تحریک شده و در صورت بلعیدن آن، بافتهای بدن تخریب شود.
مشخصات ایمنی و خطر سود کاستیک یا سدیم هیدروکسید
محدودیتهای قابل اشتعال
محلول سود سوزآور
خطرات محلول سود سوزآور
سریع چشمها را بشویید و این شستوشو را به مدت 15 دقیقه ادامه دهید. سپس فورا به پزشک مراجعه کنید.
پوست را ابتدا با آب و سپس با سرکه رقیق (استیک اسید) بشویید. پیشنهاد میشود حتی در صورتی که میزان آسیب کم باشد، حداقل یک بار به پزشک مراجعه کنید.
استراحت کرده و هوای تازه استنشاق کنید. ترجیحاً بلافاصله به دکتر مراجعه کنید. لباس آلوده را فوراً از بدن جدا کرده و به مدت 15 دقیقه سطح پوست را با آب فراوان بشویید. ترجیحاً، فورا به پزشک مراجعه کنید. دهان را بشویید، نیازی نیست استفراغ کنید. چند دقیقه بعد از بلعیدن سدیم هیدروکسید، مقدار کمی آب بنوشید. ترجیحاً سریع به پزشک مراجعه کنید.
اقدامات کمکهای اولیه
در صورت تماس محلول سود سوزآور با چشم
در صورت تماس محلول سدیم هیدروکسید با پوست
در صورت استنشاق بخار حاوی سود سوزآور
تماس لباس و پوست با محلول سدیم هیدروکسید
در صورت بلعیده شدن سدیم هیدروکسید
روش تهیه سود سوزآور
سود سوزآور از طریق واکنشهای متفاوتی تهیه شده که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سود سوزآور تولید شده از واکنش کلسیم هیدروکسید با سدیم کربنات
در این روش کلسیم هیدروکسید (آب آهک یا Ca(OH)2) را با سدیم کربنات واکنش داده که طی آن سدیم هیدروکسید تولید میشود. در طی این فرایند کلسیم کربنات ته نشین میگردد. سپس مخلوط حاصله را حرارت داده تا کلسیم کربنات تولید شده در واکنش به دی اکسید کربن و آهک (CaO) تجزیه گردد. دی اکسید کربن به صورت گاز جدا شده و مجدداً آهک (CaO) تولید شده و وارد چرخه واکنش میگردد.
سدیم هیدروکسید از الکترولیز سدیم کلرید
در این روش، آب نمک با استفاده از جریان الکتریسیته تجزیه شده و محلولی متشکل از سدیم هیدروکسید و گازهای هیدروژن (در نزدیکی الکترود کاتدی) و نیز گاز کلر (در نزدیکی الکترود آندی) ایجاد میشود. استفاده از فرایندهای مختلفی از جمله روش سل جیوهای سدیم هیدروکسید جدا میگردد.
تولید سدیم هیدروکسید از الکترولیز
موارد مصرف سود سوز آور
سدیم هیدروکسید یا سود کاستیک در فرآیندهای تولید بسیاری از محصولات مورد استفاده قرار میگیرد که تعدادی از این فرایندها در زیر آورده شده است.
در بسیاری از فرایندهای تولید کاغذ، چوب با محلولی حاوی سدیم سولفید و سدیم هیدروکسید شسته میشود. این فرایند کمک میکند تا اکثر مواد ناخواسته موجود در چوب حل شده و سلولز خالص باقی بماند سلولز خالص به منظور تولید کاغذ استفاده میشود. همچنین، در فرایند بازیافت کاغذ، از سود کاستیک برای جدا کردن جوهر از الیاف کاغذی استفاده میشود تا بتوان مجددا الیاف کاغذ را مورد استفاده قرار داد. علاوه بر این، سدیم هیدروکسید برای تصفیه مواد اولیه محصولات چوبی مانند کابینت و مبلمان و نیز در سفید کردن و تمیز کردن چوب استفاده میشود.
استفاده سود کاستیک در تولید کاغذ و چوب
استفاده از این ترکیب نشان داده که به طور موثری میتواند سطح پریون را در یک روش غیرفعال آزمایشگاهی کاهش دهد. پریونها انواعی از پروتئین بیماری زا هستند که به شکلهای متنوعی یافت شده و در جانوران مختلف موجب بیماریهای گوناگونی میشوند.
استفاده از سدیم هیدروکسید برای معالجه بیماران پریون
سود کاستیک برای کمک به تولید انواع متنوعی از محصولات دارویی مورد استفاده قرار میگیرد، از مسکنهایی همچون آسپیرینها گرفته تا منعقدکنندههای خون که از لختهشدن خون و بستهشدن رگهای خونی جلوگیری میکند و نیز تولید داروهای کاهش دهنده کلسترول خون کاربرد دارند.
استفاده سدیم هیدروکسید در پزشکی و داروسازی
در مبحث انرژی، سدیم هیدروکسید در تولید سلولهای سوختی استفاده میشود. کار سلولهای سوختی همچون باتریها موثر و کار آمد است. تولید برق برای طیف وسیعی از وسایل از جمله در حمل و نقل و انتقال مواد کاربرد دارد. رزینهای اپوکسی که همراه با سدیم هیدروکسید تولید میشوند، در توربینهای بادی مورد استفاده قرار میگیرند.
استفاده سدیم هیدروکسید در تولید انرژی
سدیم هیدروکسید در تولید صابون و انواع بسیاری از مواد ضدعفونی کننده مورد استفاده در منزل و نیز کارهای صنعتی کاربرد دارد. سفید کنندههای کلری از ترکیب شدن کلر با سدیم هیدروکسید تولید میشود. پاک کنندههایی که حاوی سدیم هیدروکسید هستند، چربیها و گریسهایی را که ممکن است جلوی دهانه لوله آب را بگیرند و لوله آب را ببندند، حل میکند.
استفاده از سدیم هیدروکسید در تولید محصولات ضدعفونی کننده و پاک کننده
سدیم هیدروکسید برای کنترل اسیدیته آب و نیز حذف فلزات سنگین از آن در وسایل تصفیه آب شهرداری مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، این ماده به منظور تولید سدیم هیدروکلرین مورد استفاده قرار میگیرد. سدیم هیدروکلرین یک ضدعفونی کننده آب است.
استفاده از سدیم هیدروکسید در تصفیه آب
سود کاستیک در چند فرایند تولید غذا مانند پختن زیتون مورد استفاده قرار میگیرد. علاوهبراین، برای جدا کردن پوست از گوجهفرنگی، سیبزمینی و سایر میوهها کاربرد دارد. این ماده در کنسروها به عنوان ممانعت کننده از رشد باکتریها استفاده میشود.
استفاده سود کاستیک در تولید غذا
سود سوز آور برای استخراج آلومینا از مواد معدنی طبیعی استفاده میشود. آلومینا در ساخت آلومینیم و انواعی از محصولات مختلف از جمله فویل، ظروف آشپزخانه و قطعات هواپیما کاربرد دارد.
سود سوزآور در فراوری سنگ معدن آلومینیوم
سدیم هیدروکسید در بسیاری از فرآیندهای تولیدی و صنعتی استفاده میشود. این ماده در تولید ریون (نوعی ابریشم مصنوعی)، مواد منفجره، رزینهای اپوکسی، رنگها، شیشه و سرامیک مورد استفاد قرار میگیرد. این ماده همچنین در صنعت نساجی برای تهیه رنگ، پردازش پارچه پنبهای و در شستوشو و سفیدکنندهها و نیز در تمیز کردن و پردازش فلز، پوشش اکسیدی، آبکاری و استخراج الکترولیتی استفاده میشود.
سدیم هیدروکسید در دیگر کاربردهای تولیدی صنعتی
واکنشهای سدیم هیدروکسید
سدیم هیدروکسید در آب به طور کامل شکسته شده و به یونهای جدا از هم کاتیون سدیم و آنیون هیدروکسید تبدیل میشود. این روند در واکنش زیر نشان داده شده است. فرایند مورد نظر یک واکنش شیمیایی نیست اما یکی از خاصیتهای بسیار مهم سود کاستیک به شمار میرود.
حل شدن در آب
سدیم هیدروکسید با اسیدها واکنش داده و آب و ترکیبات یونی دیگری طی این واکنش تولید میشود. به عبارت دیگر، یون هیدروکسید حاصل از سدیم هیدروکسید با یون هیدروژن موجود در اسید واکنش داده و آب تولید میگردد. از طرف دیگر یون سدیم آزاد شده از سدیم هیدروکسید با بخش آنیونی اسیدها واکنش داده و ترکیبات یونی تولید میکند. واکنش بین سدیم هیدروکسید و کلریدریک اسید به عنوان نمونه در زیر آورده شده است:
به طور کلی واکنش بین سدیم هیدروکسید و اسیدها را میتوان به صورت زیر نشان داد:
واکنش سود سوزآور با اسیدها
سدیم هیدروکسید با برخی از فلزات محلول واکنش داده و رسوب تشکیل میدهد. این واکنش برای جدا کردن فلزات سمی از محلول بسیار مفید است. مواد جامد تولید شده در واکنش را میتوان با استفاده از روشهای مختلف از جمله فیلتراسیون و گذراندن صافی از محلول جدا کرد.
واکنش با فلزات حل شده
بستهبندی سود سوزآور
در مصارف صنعتی، با توجه به واکنشپذیری زیاد سود سوزآور با هوا آن را در کیسههای دو جداره دوخته شده با نخ محکم پلیاستری قرار میدهند زیرا اگر سود سوزآور در تماس با هوا قرار گیرد کلوخه شده و کیسه متورم میگردد. در صورت ادامه این تورم کیسه از هم متلاشی و شکافته میشود.از طرف دیگر، سود سوزآور کلوخه شده را نمیتوان مورد استفاده قرار داد. لذا در مصارف صنعتی، جویا شیمی سود سوزآور را به صورت کیسههای دو جداره دوخته شده با نخ محکم پلی استری به فروش میرساند.
برای مصارف آزمایشگاهی، جویا شیمی سود سوزآور را در پلمبهای سربسته یک کیلویی به فروش میرساند. این پلمبها فاقد هوا بوده و کاملا محافظت شده است.
برندهای مختلف فروش سود سوزآور در ایران
جویا شیمی همه برندهای سود سوزآور را به صورت کیسههای دوجداره دوخته شده با نخ محکم پلیاستری آماده فروش میکند. برندهای مختلف فروش سود سوزآور سایت تامین کننده جویا شیمی به ترتیب حروف الفبا عبارتند از :
- برند آراد
- برند آرمان
- برند اروند
- برند الماس
- برند اوین
- برند بلور
- برند چیستا
- برند سیناد
- برند سود روسی
- برند شریفیان
- برند فرزانه اندیش
- برند کیمیا
- برند گوهر
- برند نیرو
- برند وایت
- …
سود سوز آور را از کجا بخریم؟
جویا شیمی فعال در زمینه فروش اینترنتی مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی، آماده ارائه خدمات در حوزه فروش سدیم هیدروکسید (سود کاستیک یا سود سوزآور) با کیفیت عالی و قیمت مناسب میباشد. این ماده در جویا شیمی به سه صورت 1) آزمایشگاهی و در بستههای مختلف، 2) مایع به صورت تانکری و بشکهای و نیز 3) کیسههای 25 کیلوگرمی، در مقیاس آزمایشگاهی (مقیاس کم) و صنعتی (تناژ) و به سه شیوه 1) ارسال از کارخانه، 2) تحویل در انبارهای شورآباد و 3) ارسال به مقصد عرضه میشود.
در صورت تمایل مشتری، ما بر زنجیره تامین سود کاستیک یا سود سوزآور مایع و جامد از تولید مواد شیمیایی پایه گرفته تا محل تخلیه آن در مراکز شما نظارت میکنیم. به همین دلیل هنگام انتخاب جویا شیمی میتوانید از محصولات با کیفیت بالا و تحویل مطمئن آن اطمینان داشته باشید.
- رعایت دقیقترین مقررات: در کل زنجیره تامین، ما تمام مقررات مربوط به تامین و انتقال سود سوزآور را رعایت میکنیم.
- راهنمایی در مورد نحوه نگهداری سود سوزآور: هدف ما این است که علاوه بر فروش از استانداردهای ایمنی بالای حملونقل و نگهداری محصول اطمینان حاصل کنیم.
- بازرسی ایستگاه تخلیه شما: به عنوان بخشی از مسئولیتهای ما نظارت بر محصولات شما است. اطمینان خواهیم یافت که ایستگاه تخلیه شما از نظر سود کاستیک یا سود سوزآور ایمن و مناسب است.
پس از ورود به مکان شما، ما دستور العملهای روشن و واضحی برای استفاده از سود کاستیک به شما ارائه میدهیم تا از یک محیط کار ایمن برای شما و همکارانتان اطمینان حاصل کنید.
در ادامه مشخصات فنی و مربوط به سود سوزآور، سدیم هیدروکسید، یا کاستیک سودا آورده شده است.
مشخصات فنی سود سوزآور
مشخصات کلی:
مشخصات فیزیکی:
آنالیز و MSDS یکی از برندهای سود سوزآور موجود در سایت جویا شیمی